tommie luyben 

Ooit maakte onze Nederlandse ruimdenkendheid furore: wij waren het eerste land waar homoseksuelen konden trouwen. Hoe staat het anno 2017 eigenlijk met de homo-emancipatie?

​

Nieuwe serie
Voor de nieuwe interviewserie De homo die zich hardmaakt spreken we met acht prominente LHBT-activisten. Socioloog Laurens Buijs (1982) doet voor de Universiteit van Amsterdam onderzoek naar homo-emancipatie.

 

Waarom maak je je hard?
'Vroeger streed de gay-community voor erkenning en gelijke rechten, en die hebben we nu: zelfs in de Verenigde Staten kunnen homo's trouwen. De grote vraag is: hoe nu verder? We zijn er namelijk nog lang niet. We discussiëren veel over de acceptatie van homoseksualiteit in de multiculturele samenleving. Soms slaat die discussie door: mensen gaan bijna geloven dat moslims en Marokkanen de grootste vijanden van homo's zijn. Dat beeld is te eenzijdig: de problemen zijn er écht wel, maar ze spelen onder alle lagen van de bevolking.'

 

Heb je zelf moeite gehad met je homoseksualiteit?

'Mijn coming-out was een enorme worsteling. Het duurde lang voordat ik er oké mee was. En dat ik terwijl uit de liberale middenklasse kom met een vrijeschoolopvoeding. Die fase in de puberteit is zó belangrijk, omdat de hersenen en het lichaam zich nog volop ontwikkelen. Als jongens dan in de kast zitten en zich anders moeten voordoen dan ze zijn, kunnen ze in een psychische kramp schieten. Ze raken er onbewust van overtuigd dat er iets fundamenteels mis is. 'Ik klop niet, ik moet mezelf veranderen, waarom word ik niet begrepen?' Uit onderzoek weten we dat dat conflict nog lang voortduurt en dat sommige homo’s er nooit helemaal uit komen.'

​

Wat kunnen we doen?

'De basis voor homofobie ligt in de puberteit: dáár moeten we ingrijpen. Niet alleen in het onderwijs, maar ook op internet, bij verenigingen en sportclubs. En dan niet met een powerpointpresentatie met de boodschap 'homoseksualiteit moet je accepteren', maar door ze het gesprek aan te laten gaan met leeftijdgenoten uit hun eigen omgeving. Toen ik met het COC samenwerkte, hebben we jongens het verhaal van hun coming-out laten vertellen. Zo oprecht en kwetsbaar: je kon een speld horen vallen. Zoiets zet jongeren aan het denken. Ook al zijn ze niet homoseksueel, ze weten wél wat het is om buitengesloten of bevooroordeeld te worden.'

​

Noem je jezelf een activist?
'Zeker weten. In de wetenschap is er veel onderzoek gedaan en ik vind het belangrijk dat we die kennis delen met de samenleving. Ook heb ik een eigen bedrijf, IncInc, dat workshops geeft aan bedrijven, onderwijsinstellingen en andere organisaties om daar een veilige en open-minded sfeer te creëren. We richten ons op alledaagse omgangsvormen en bedenken oplossingen waar mensen in de praktijk daadwerkelijk wat aan hebben.'

 

Wie is jouw gay-icon?
'Alan Downs. Hij werkt al twintig jaar in de geestelijke gezondheidszorg midden in de gayscene van Los Angeles. Daar behandelt hij veel homo's in een midlifecrisis. Hij schreef er het boek The Velvet Rage over, wat mij betreft een van de beste boeken over de homogemeenschap. Hij vindt dat we niet op onze lauweren moeten rusten en spoort aan te strijden voor alles waar we nog mee worstelen.'

​

Wat is jouw boodschap voor homo-haters?
'Ik vind het lastig om begripvol te zijn, want in eerste instantie voel ik vooral agressie. Ik zou ze willen uitnodigen voor een gesprek, zodat ze kunnen vertellen waar ze precies bang voor zijn. Dan vertel ik wie ík ben, tegen welke problemen ik aanloop en waar ik bang voor ben. Kom maar op.'

​

Meer De homo die zich hardmaakt: Ellie Lust, Diva Mayday, Ilias Zian, Coos Huijsen, Jennifer Hopelezz, Valentijn De Hingh en Erwin Olaf​.