tommie luyben 

Ooit maakte onze Nederlandse ruimdenkendheid furore: Nederland was het eerste land waar homoseksuelen konden trouwen. Hoe staat het anno 2017 eigenlijk met de LHBT-emancipatie?

 

Wereldberoemd

Voor de interviewserie De homo die zich hardmaakt spreken we met acht prominente LHBT-activisten. Fotograaf Erwin Olaf maakt vanaf de jaren tachtig indruk in binnen- en buitenland met zijn werk. Als homo-activist strijdt hij voor respect en gelijkwaardigheid op straat.

 

Waarom maak je je hard?
'Ik heb een dubbel gevoel over de homo-emancipatie anno 2017. Aan de ene kant zijn er veel positieve stappen gezet: homoseksuelen kunnen trouwen, er zijn meer en diversere rolmodellen en ook is er meer aandacht voor transgenders. Aan de andere kant houd ik mijn hart vast. Het is voor de gay-community bijna verboden om op straat affectie te tonen, omdat voorbijgangers – en dan vooral jongens – het nodig vinden om je verrot te schelden of in elkaar te timmeren. De straat, maar ook het schoolplein, het sportveld en zelfs het internet zijn bijna oorlogsgebieden geworden voor de LHBT-gemeenschap.'

​

Wat doet dat met je?
'Het maakt me ontzettend verdrietig. Ik besefte het pas écht toen ik op vakantie in Thailand was. Mijn vriend pakte me daar in het water vast, ver weg van de westerse wereld. Voor het eerst sinds jaren kon ik écht ontspannen met hem samen zijn in het openbaar. Voor hetero's is het zo normaal; elkaar even vastpakken in de supermarkt, een knuffel bij een belangrijk doelpunt of een afscheidszoen op Schiphol… Ik heb nog nóóit in mijn leven mijn vriend kunnen vastpakken, zonder dat ik angstig achterom hoef te kijken. Al dat gehis en gesis omdat je van iemand van hetzelfde geslacht houdt, dat doet echt wel pijn.'
 

Wat kunnen we doen?
'Pestprotocollen op scholen moeten strenger gehandhaafd worden, liefst met een landelijk beleid. En in het gehele onderwijs voorlichting over LHBT: op elke school, van elke religie en achtergrond. Dat hoeft niet positief of negatief, maar neutrale voorlichting over de verschillende vormen van seksualiteit en het man-vrouw zijn. En het woord 'homo' moet verdwijnen als scheldwoord. Hoe vaak ik wel niet 'vuile kankerhomo' ben genoemd.'
 

Hoe betrokken vind je de gay-community?
'Dat kan beter. We moeten assertiever zijn en niet steeds met verdrietige oogjes richting de politiek en politie kijken. Eigenlijk zouden we eens moeten terugkijken naar 1982, toen er een enorme rel ontstond tijdens de Roze Zaterdag in Amersfoort. Homo's werden uitgescholden, bespuugd en met stenen bekogeld. Heel heftig. Maar zij kwamen voor zichzelf op: 'Wij laten ons niet meer in elkaar slaan.' Meteen werden allerlei actiegroepen en zelfverdedigingsclubs in het leven geroepen en velen sloten zich aan bij het COC, want: hoe groter de vakbond, hoe meer macht. Homo's hadden toen meer haar op hun tanden. Leuk dat we nu met z'n allen zo lekker kunnen feesten, maar we moeten ons niet de kaas van het brood laten eten.'

​

Wie is jouw gay-icon?
'Ik heb veel respect voor choreograaf Hans van Manen, een echte straatvechter: 'Je laat je toch niet uitschelden? Je draait je om en scheldt terug!' En Benno Premsela en Niek Engelschman, dat waren echte helden in de homo-emancipatie.'

​

Nog enkele afsluitende woorden?
'Het is verschrikkelijk dat homo's en lesbiennes altijd op hun hoede moeten zijn, en dat gaat voor mijn dood niet veranderen. Dat doet mij zo'n intens verdriet. Alsof wij tweederangsburgers zijn. Dus laten we de koe bij de horens vatten en strijden voor een respectvolle samenleving. Voor iedereen.'

​

Meer De homo die zich hardmaakt: Laurens Buijs, Ellie Lust, Diva Mayday, Ilias Zian, Coos Huijsen, Jennifer Hopelezz en Valentijn De Hingh.