top of page

Waarom moderne dans wel/niet pretentieus is

18 november 2016 - cjp.nl
Tekst: Rick van Veluw & Tommie Luyben

CJP gaat in debat: Rick vindt moderne dans pretentieus (‘Na afloop blader ik door het programmaboekje om te zien waar het over ging’) maar Tommie houdt er zielsveel van (‘Je hóeft niet altijd te begrijpen wat de choreograaf bedoelt.’)

Rick en Tommie zijn de allerbeste vrienden. Is er een borrel, dan blijven zij als laatste over. Het wordt alleen onvriendelijk als het over moderne dans gaat.

Rick: 'De pretentie spat er vanaf'

'Een existentiële zoektocht naar de zin van seksualiteit in het Oost-Duitsland van 1971, diep geworteld in het boek Menschliches, Allzumenschliches van Friedrich Nietzsche. Betekenisvol, compromisloos en tijdloos.' Deze heb ik toevallig verzonnen, maar het zou zomaar een beschrijving kunnen zijn voor een danstheaterstuk. Wat is dat toch met moderne dans? De pretentie spat er vanaf. Begrijp me goed: ik ben niet bang voor een beetje diepgang en wil heus mijn best doen in het theater, maar bij dansvoorstellingen blader ik na afloop steevast door het programmaboekje. 'Aaah oké, dit stuk ging dus over de worsteling van een transseksuele zwaan. Nee sorry, dat had ik er echt niet uit gehaald.' Moderne dans is nodeloos ingewikkeld.'

Tommie: 'Als alles voorgekauwd wordt, gebruik je je fantasie niet meer'

'Wat een klinkklare onzin. Rick, ik weet dat je weinig baardhaar bezit. Om nou ook alle moderne dans over diezelfde kam te scheren, vind ik wat gortig. Sommige dansstukken druipen inderdaad van de pretentie, maar andere zijn beter te behappen. Dans is nou eenmaal een visuele kunstvorm, zonder de houvast van expliciete woorden. Lichaamstaal is minder duidelijk dan het alfabet, dus soms blijkt het gissen naar de precieze betekenis. Dat is ook helemaal de bedoeling niet. Als een Holocaustiaans dansstuk over douchekoppen met een identiteitscrisis onbegrijpelijk is, maar wel een emotie bij je opwekt: prima. Of je zegt na afloop: 'Ik begreep geen reet van dat barbaarse pek-en-verenballet, maar ik vond 't wel fucking mooi'. Dat mag ook! Je legt de lat voor jezelf te hoog, Rick. Je hóeft niet altijd te begrijpen wat de choreograaf bedoelt. Juist die ambiguïteit maakt een stuk interessant. Als alles voorgekauwd wordt, gebruik je je eigen fantasie niet meer.'

Rick: 'Tomeloze ambitie om het nodeloos ingewikkeld te maken'

'Spotten over mijn beperkte baardgroei, you went there… Laat ik het maar boven de gordel houden. Dat het allemaal wat genuanceerder ligt, wil ik best van je aannemen. Ik heb ook genoeg stukken gezien waarin ik wel een plot of duidelijk sfeerbeeld vond. Dan nóg zijn er evenzoveel stukken waar ik verward en soms zelfs geïrriteerd de zaal uit loop. Het is prima om kunst niet te begrijpen en er toch heel lekker op te gaan; dat beleef ik tijdens ieder museumbezoek. Maar veel dansvoorstellingen hebben wel de tomeloze ambitie een nodeloos ingewikkeld verhaal te vertellen. Moet je soms niet concluderen dat iets niet te vertalen is naar dans of lichaamstaal? Of ben ik mezelf aan het herhalen?'

Tommie: 'Niet alles is te vertalen naar dans, maar dat geldt ook andersom'

'Je hebt gelijk: niet alles is te vertalen naar dans. Maar datzelfde geldt ook andersom. Dans is zo uniek, dat het niet met woorden te omvatten valt. Laten we dat ook maar niet proberen. Jammer dat jouw modernedansbezoekjes onfortuinlijk waren. Tijd voor een herkansing. Er valt namelijk genoeg prachtigs te zien waar ook jouw mondje van openvalt. Ik durf erom te wedden. Mag ik je uitnodigen voor een avond moderne dans? Zónder pretentieus geneuzel.'

© 2017 by Tommie Luyben

  • Grey Instagram Icon
  • Grey Twitter Icon
  • Grey Facebook Icon
bottom of page